Starten met filters

Starten met filters: hoe, waarom en wat kan je ermee? In deze blog lees je meer over de verschillende soorten filters die er op de markt zijn. Het fotograferen met filters lijkt misschien spannend, maar als je er eenmaal écht mee begonnen bent heb je al snel de smaak te pakken.

Soorten en maten

Er zijn diverse soorten filters zoals een UV filter, polarisatiefilter (CPL-filter) of grijsverloopfilter. Deze filters schroef je op je lens door middel van het schroefdraad. Bekijk de filtermaat van het objectief, bijvoorbeeld 55 mm of 72 mm en schaf vervolgens het juiste filter in de juiste maat aan. We zetten kort de filters die er op de markt zijn op een rij en vertellen hun functie.

UV filter

Een UV filter blokkeert licht en wel UV-licht. Dit voorkomt een blauwe kleurzweem over je foto’s. Omdat een sensor van een digitale camera niet meer gevoelig is voor UV licht werd dit vooral in het analoge tijdperk belangrijk. Tegenwoordig heeft het UV filter een ander doel: het beschermen van je objectief. Omdat je wilt voorkomen dat er krassen, vlekken of viezigheid op je frontlens komt, gebruik je vaak nog een UV filter. Daarnaast vangt een UV-filter de eerste klap op in plaats van je lens mocht ie ergens tegenaan stoten. Het kan een hoop ellende voorkomen.

Vuil op je filter wordt niet direct geregistreerd door de sensor van je camera, behalve als het erg extreem wordt of tijdens grote contrasten in bijv nachtfotografie. Alleen op die uitzonderlijke momenten kan je er voor kiezen om even je filter eraf te schroeven. Je UV-filter, samen met je zonnekap, zorgen er in ieder geval voor dat in principe je objectief goed beschermd is.

Tegenwoordig zijn er ook zogeheten protectiefilters. Dit zijn filters puur gemaakt ter bescherming van het frontelement van je objectief. Deze filters zijn vaak wat duurder dan UV filters vanwege een betere coating die lensflares vermindert en het glas is beter bestand tegen krassen door middel van een coating.

Lees hier meer over het onderhoud van je apparatuur.

Polarisatiefilter (CPL-filter)

Een polarisatiefilter zorgt voor meer contrast en diepere kleuren. Door het filter te draaien, en daarmee de wijze waarop het licht op je objectief valt te veranderen, creëer je steeds een ander eindresultaat. Reflecties op bijvoorbeeld nat gebladerte, of gladde muren wordt verminderd waardoor een helder beeld ontstaat met fellere kleuren. Weerspiegelingen in water, glas en andere glinsterende oppervlaktes worden verminderd of verdwijnen geheel. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om het interieur van een auto vanaf de buitenkant te fotograferen of de bodem van een rivier goed te zien. Door te draaien aan het filter laat je de reflecties verdwijnen. Zie je het niet? Activeer dan de live-view functie in je camera. Dan valt het zeker op! :-)

Grijs(verloop)filter (ND-filter)

Een grijsfilter ofwel ND-filter (Neutral Density) vermindert de lichtintensiteit. Een grijsfilter maakt het mogelijk om bij veel omgevingslicht toch een lange sluitertijd te gebruiken waardoor je bijvoorbeeld op klaarlichte dag een mooi sluiereffect bij een waterval kan creëren. Een ND-filter is overal grijs. Een grijsverloopfilter is aan één kant grijs en loopt langzaam op naar helder. Dit filter kan gebruikt worden om alleen de lucht donkerder te maken waardoor overbelichting van de lucht of onderbelichting van de voorgrond kan worden voorkomen. Dit wordt vaak toegepast bij landschapsfotografie. Een grijsverloopfilter gebruik je dus bij extreme contrasten (zonsondergang of een dag wanneer de zon hoog aan de hemel staat) en een ND filter gebruik je op momenten dat je de sluitertijd van je camera overdag wilt verlengen.

Foto: Renzo Gerritsen

Variabel grijsfilter.

Infrarood filter

Met een infrarood filter kan je een heel bijzonder effect creëren. Wat een infrarood filter doet is het zichtbare licht blokkeren waardoor enkel het infrarood licht overblijft. Wat je overhoudt is een foto met vooral roze of rode tinten. Het leent zich ontzettend goed voor zwart wit fotografie.

Creatief filter

Er zijn veel filters op de markt waarmee een creatief effect aan de foto kan worden gegeven. Veel van deze effecten zijn ook met fotobewerkingsprogramma’s te realiseren, maar door filters te gebruiken is het resultaat direct zichtbaar en kan veel tijd bespaard worden. Voorbeelden van creatieve filters zijn:

• Kleurverloopfilters. Hiermee geeft je een deel van de foto een andere kleur. Denk bijvoorbeeld aan een roodverloopfilter om het effect van een zonsondergang te creëren.
• Sterfilters. Lichtbronnen zoals lampen of kaarslicht en glimmende objecten zoals sieraden of kerstballen krijgen een stereffect door het gebruik van deze filters.
• Center Spot filter. Met een Center Spot filter is het midden van de foto “normaal” en zijn de randen, afhankelijk van het filter, donker of vaag.

Door het gebruik van filters creëer je effecten die soms in de nabewerking helemaal niet mogelijk zijn. Iets wat wel je foto unieker kan maken, of een hele andere beleving meegeeft. Maak jij gebruik van filters? Of ben je het zeker van plan? Deel het met ons!